Сердало (газет)
[[Category:Газеташ
| «Сердало» | |
|---|---|
 Сердалон хьалха хинна логотип. 1926 шу. | |
| Тайпа | дерригача къаман |
| Формат | А3 |
| Керттера редактор | Курскенаькъан Хадижат |
| Хьадийлад | 1923 ш. |
| Кепатохар соцадаьд | 1944—1957 шш. |
| Мотт | гӀалгӀай, эрсий |
| Керттера офис | Наьсаре, Байсаранаькъан Идриса цӀерагӀа йола проспект, 60 |
| Тираж | 3 эзар |
| МазаоагӀув | serdalo.ru |
| Ло:Курсив или нет | |
|---|---|
| Ло:Курсив или нет | |
| | |
| Специализаци | литературан-исбахьален а юкъарлен-политически а |
| Маца арадувл | шера́ диазза, квартала́ цкъа[1] |
| Мотт | гӀалгӀай |
| Редакцен адрес | Шолжа-ГӀала |
| Керттера редактор | Ведажанаькъан Ахьмад, Вешкаранаькъан Мухьмад |
| Мохк |
 ГӀалгӀайче |
| Арахецар | Нохч-ГIалгIай АССР-а Советий йоазонхой Союза маьже |
| Изданен тархьар | 1958 шера денз |
| Хьадийла таьрахь | 1923 |
| МазаоагӀув | gazeta-serdalo.ru |
[[ОагӀат:Ло:Национальные издания]]Шод корабаьб лерашка: Ло:Языковая категория для
«Лоаман Ӏуйре» (эрс: «Утро гор») — Нохч-ГӀалгӀай АССР йолча хана арадийна, гӀалгӀай литературно-исбахьален а юкъарлен-политически а альманах да.
1958-ча шера бекарга бетта 2-ча дийнахьа Нохч-ГӀалгӀай обкома КПСС бюро «Об издании художественных произведений чечено-ингушских поэтов и писателей» яха чӀоагӀам тӀаийцар. Цу шера оагӀой бетта 7-13 деношка дӀайихьар РСФСР йоазонхой хьалхара съезд. Цига гӀалгӀай йоазонхошта юкъера дакъа лоацаш хилар Заьзганаькъан Бахьаудин.
1958-ча шера тӀеххьарча деношка арахийцар гӀалгӀайии нохчийи йоазонхой «Дружба» яха журнал. Дукха ха ялале цох ши альманах хьадир, нохчий альманахах «Орга» (эрс: Аргун) аьнна цӀи тилла, гӀалгӀайчох «Лоаман Ӏуйре» (эрс: «Утро гор») аьнна[2].
«Лоаман Ӏуйре» арадувлар шера диазза, хӀара кварталах цкъа[1]. 1962-ча шера маьтсела бетта денз 1969-ча шерага кхаччалца альманаха редакторал болх беш хилар Ведажанаькъан Абукара Ахьмад. 1983—1992 шерашка редактора болх бир Вешкаранаькъан Султана Мухьмада{{подст:АИ}}.
«Лоаман Ӏуйре» яхача альманаха тӀеххьара номер араяьлар 1990-ча шера. 1991-ча шера цун метта арадувла доладелар литературно-исбахьален дола «Маьтлоам» яха журнал, керттера редактор Вешкаранаькъан Мухьмад а волаш. Редколлегена юкъе вар Хамхой Мустапа, Пхьилекъонгий Махьмад-СаӀид, Ӏахилганаькъан Микаьил[3].
«Ломан Ӏуйре» альманаха тӀа кепабетташ арабийнаб дукхача йоазонхой кхоллам: Янданаькъан Жамалдий, Чахканаькъан Капитона, Коазой Ӏийсай, Хамхой Ахьмада, ТӀоаршахой ИбрахӀима, Заьзганаькъан Бахьаудина, Боканаькъан Ахьмада, Ведажанаькъан Ахьмада, Гаьгенаькъан Гирихана, Ӏахилганаькъан Микаьила, Горчхананаькъан Бадрудина, Пхьилекъонгий Хьусена, Хьоашаланаькъан Ӏаьлий, Кхоартой Мурада, Малсаганаькъан Абой, Дахкилганаькъан ИбрахӀима, иштта кхыболча йоазонхой кхоллам а{{подст:АИ}}.
Белгалдаккхар
тоаде- ↑ 1,0 1,1 Патиев, 2023, оа. 391.
- ↑ Патиев, 2022, оа. 111.
- ↑ Вышегуров, 1991, оа. 70.
Литература
тоаде- Писатели Ингушетии / Сост. Я. С. Патиев. — Ростов-на-Дону : «Южный издательский дом», 2022. — 111 с. — ISBN 978-5-98864-071-4.
- Ингушетия: популярная иллюстрированная энциклопедия / Сост. Я. С. Патиев; науч. ред. М. Г. Цароева, Т. Х. Матиев. — Магас : «Сердало», 2023. — 816 с. — ISBN 978-594452-185-9.
- Маьтлоам / М. С. Вышегуров. — Шолжа-ГӀала : «Книга», 1991. — 70 с.]]
Сердало (эрс: Свет, ингал: Serdalo) — ГӀалгӀай мехка къаман юкъара газет. Арадувл 1923 шера маьтсела 1 дийнахьа денз. Статьяш эрсий а гӀалгӀай а меттала я.
Газет кӀира́ цкъа арадувл 2000 экзмепляр йолаш[1]. 1970-ча шерашка тираж 6000 экземпляр хиннай[2].
Тархьар
тоаде
Газета хьалхара номер араяьннай 1923 шера май 1 дийнахьа. Газет доладаьри цун хьалхара редактори хиннав Лоамара АССРа сердалъялара халкъа комиссар хинна Малсаганаькъан Кураза Зоврбик. Бехктокхаме секретари корректори оазархои таржамхои хинна Беканаькъан ДордагӀа Тембот хиннав. Газета хьалхарча номера тираж — 500 экземпляр хиннай[3].
Газета цӀи массайтазза тоаяь хиннай: 1924 шу доладалалехьа Sierdaluo яхаш хиннад из, 1924 шу додача юкъа Serdalo, Serdalo — Свет хиннад, 1924 чакхдоалаш — 1926 шера май болалуш Serdælo — Свет яхаш хиннад, 1926 шера май беттагара денз — Serdælo, 1929 шера июнагара денз — Serdalo, 1938 шера сентябрагара денз — Сердало.
ГӀалгӀай шоай мехках баьхача хана газет ара ца дувлаш соцадаь хиннад.
Цкъахьалха ГӀалгӀай автономе областа нанагӀала хиннача Буро тӀа арадийнад из (зарбанче Горький Максима цӀерагӀча ураме, 13-гӀча цӀагӀа хиннай)[4], цул тӀехьагӀа Шолжа-ГӀала тӀа хиннай, хӀанзарча заман чу Наьсаре да газет арахецаш.
Газета́ «Сийлен белгало» яха орден еннай енна.
Газета болхлой
тоаде- Малсаганаькъан Кураза Зоврбик
- Беканаькъан ДордагӀа Тембот
- Ведажанаькъан Абукара Ахьмад (1938—1939, 1957—1959 шерашка)
Белгалдаккхар
тоаде- ↑ Сердало // Атлас российских СМИ (архивная копия 30 октября 2007)
- ↑ «Сердало» — Доккхача советий энциклопеде чура статья (3-е издание)
- ↑ Газета Ингушетия: Издательское дело в Ингушетии в начеле XX века
- ↑ Л. Н. Шуваева // Эдельвейсы Гизельдона
ТӀатовжамаш
тоаде- Сердало (гӀа-эрс) Архиве диллад 2017 шера тов 2 дийнахьа.
- Сердало 2004—2008 шераш (эрс) Архиве диллад 2017 шера саькура 15 дийнахьа.
- Сердало (эрс) Архиве диллад 2017 шера маьтсела 12 дийнахьа.