Нохч-ГӀалгӀай дешаргий зарбанче
Нохч-ГӀалгӀай дешаргий зарбанче, е шоай цӀи Нохч-ГӀалгӀай книжни издательство, перестройка йолаенначул тӀехьагӀа Книга (нохч. Нохч-ГӀалгӀайн книжни издательство, эрс: Чече́но-Ингу́шское кни́жное издáтельство) — советий паччахьалкхен зарбанче. 1925 шера хьайийлай Шолжа-ГӀалий тӀа. Массово-политическии, производственнии, юртбоахамани, исбахьалени, мохкбовзареи литература а, нохчийи гӀалгӀайи ишколашта лаьрхӀа Ӏаморгаш а арахецаш хиннай[1], таханарча дийнахьа йоацаш я[2].
| Нохч-ГӀалгӀай дешаргий зарбанче | |
|---|---|
| Мата |
 СССР |
| Йиллай | 1925 шера |
| ЦӀай | Шолжа-ГӀала, Ленина урам, 14 цӀенош |
| СССР Госкомиздата код | 135 |
| Префикс ISBN | 5-7666 |
 Викидараш чура хоам ? | |
Тархьар тоаде
Шолжа-ГӀалий тӀа йиллай 1925 шера[1]. Ший хана зарбанчен директораш хиннаб гӀалгӀай къамах а бола Заьзганаькъан Бахьаудин, Чопанаькъан Данил, Галай Хьасан, Зайтанаькъан Хьажбийкар (1983—1993 шерашка)[3].
Зайтанаькъан Хьажбийкара хана тоаде
Хьалха зарбанче хьаким хинна Галай Хьасан пенсе вахача, цунна когаметта вайта хиннав Зайтанаькъан Хьусена Хьажбийкар. Хьалха «Сердало» газет чухиннача, «нохчий гастроном» оалача, цӀен шоллагӀча гӀата тӀа хиннай зарбанче цу хана, кхо редакци йолаш: массово-политически, исбахьален литературан, школе Ӏомадеча кинижкай[3].
Болхлой[3]:
- керттера редактор — хьалха республикан культуран министр а хинна Гапаев Ӏаддал
- редактораш
- Саракаев Хьамзат
- Куприянова Евгения[К. 1]
- Заьзганаькъан Азамат
- Нашхоева Тамара
- Шадинаькъан Султан
- Ӏарчакханаькъан Сали[К. 2]
- Палихова Наташа
- Ирисханов Ӏимран[К. 3]
- технически редактор — Липатова Света
- художественни редактор — Магомадов Мансур
- корректораш:
- Висаитова Аьсет
- Асхабова Лиза
- Малсаганаькъан Рая
- Симагина Валя.
Перестройка йола а енна экономикацара гӀулакх хувцаделча, массехк хувцам хиннаб[3]:
- Ӏаьдало лаьрхӀа хиннад кинижкаш арадаха кийчду зарбанчеи, царна кепа етта И. Заболотне цӀерагӀара типографии вӀашагӀтоха, царех «Книга» яха цхьанкхетар (объединени) хьаде. Цу типографена юххе, Субботников урама тӀа хьалйихьа́ хиннай зарбанче.
- Ӏаьдала доалара а даьнна кулгалхоша дӀахо болх бе лаьрхӀа хиннад хозрасчёта наькъагӀа. Моттигерча йоазонхой кинижкаех, ишколашта лаьрхӀача Ӏаморгех хулаш болча пайдо Ӏалашбергбацар селлара дукха нах. Цудухьа цу хана зарбанчен директор хиннача Зайтанаькъан Хьажбийкара Москвагара, моттигерча хьакимашкара пурам а даьккха, дунен цӀихезача классикий литература арадаха бокъо яьккха хиннай, уж кинижкаш маьха дезагӀа, наха хетташ, пайда тӀабахьаш хилар бахьан долаш. Цу шерашка арадаьлар Дюма Александра «Кхо мушкитёр», «Ткъо шу даьнначул тӀехьагӀа», Толстой Алексея «Пётр-Ӏ», Драйзер Теодора «Стоик», «Титан», «Финансист», Шишков Вячеслава «Угрюм-река», кхыдараш.
- Кинижка арадаккха безам болаш волча сага ший ахчах из арадаккха пурам денна хиннад, цу гӀулакха цунна гӀо деш зарбанче а йолаш. Редакторашка, рецензенташка, цензорашка гӀолла чакхдаьнна мара арадоахаш ца хинна кинижкаш, хӀанз шийга ахча долчо, вӀалла хало йоацаш, кепа тоха йиш йолаш дар.
Оахамаш тоаде
| Кепаеттара оахама статистика. 1979—1990 шераш | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| — | 1979[1] | 1980[4] | 1982[5] | 1983[6] | 1984[7] | 1985[8] | 1990[9] |
| Дешарг, брошюр | 92 | 80 | 78 | 76 | 89 | 91 | 89 |
| Тираж, эзар экз. | 615,0 | 769,9 | 666,1 | 617,8 | 666,4 | 944,5 | 924,7 |
| Кепатеха каьхат-оттискаш, эзар. | н. д. | 8218,4 | 11496,5 | 12199,9 | 10922,0 | 10897,1 | 13126,4 |
Белгалдаккхар тоаде
- Комментареш
- ↑ Эрсий редактор, «Грозненский рабочий» яхача газета керттера редактор хиннача Авдеева йоӀ (Арчаков, 2021, оа. 2).
- ↑ ГӀалгӀай редактор, цхьабакъда эрсий меттаца а баьб дукха болх (Арчаков, 2021, оа. 2).
- ↑ Нохчий редактор, цул хьалхагӀа Шаьла шахьаре газета редактор хиннав (Арчаков, 2021, оа. 2).
- Хьасташ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Чечено-Ингушское книжное издательство // Книговедение: энциклопедический словарь / гл. ред. Н. М. Сикорский. — М.: Советская энциклопедия, 1982. — 664 с. — 100 000 экз.
- ↑ Издательство «Чечено-Ингушское книжное издательство». Лаборатория Фантастики.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Арчаков, 2021, оа. 2.
- ↑ Печать СССР в 1980 году: Статистический сборник / Всесоюзная книжная палата. — М.: Финансы и статистика, 1981. — С. 134. — 255 с. — 10 000 экз.
- ↑ Печать СССР в 1982 году: Статистический сборник / Всесоюзная книжная палата. — М.: Финансы и статистика, 1983. — С. 131. — 255 с. — 10 000 экз.
- ↑ Печать СССР в 1983 году: Статистический сборник / Всесоюзная ордена «Знак почёта» книжная палата. — М.: Финансы и статистика, 1984. — С. 131. — 254 с. — 8000 экз.
- ↑ Печать СССР в 1984 году: Статистический сборник / Всесоюзная ордена «Знак почёта» книжная палата. — М.: Финансы и статистика, 1985. — С. 133. — 256 с. — 6500 экз. — ISBN 5-279-00154-6.
- ↑ Печать СССР в 1985 году: Статистический сборник / Всесоюзная ордена «Знак Почёта» книжная палата. — М.: Финансы и статистика, 1986. — С. 133. — 311 с. — 8000 экз.
- ↑ Печать СССР в 1990 году: Статистический сборник / НПО «Всесоюзная книжная палата». — М.: Финансы и статистика, 1991. — С. 138. — 288 с. — 3500 экз. — ISBN 5-279-00634-3.
Литература тоаде
- Арчаков С. Йоазонхой тешаме новкъост (inh) // Сердало : газет. — 2021. — саькура 4 дийнахьа (№ 15—16 (12460-461)). — С. 2—4.