ОагӀой бутт

Чан-тар» яхачунгара дӀасалостам ба)

ОагӀой бутт — гӀалгӀай ханорга тӀеххьара шийттлагӀа бутт. ВӀаший нийслуш ба Декабрца — юле ханорга а григоре ханорга а шийттлагӀча беттаца. Шийна чу 31 ди долча ворхӀ беттаех цаӀ ба ОагӀой бутт. Лаьттан ГӀинбухен ахбура тӀа Ӏан цхьолагӀа бутт ба, хӀаьта ЗӀилбухен ахбура тӀа — ахкан цхьолагӀа бутт ба.

ОагӀой
Ор Ши Кх Ер ПӀ Шт КӀ
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31          
2024 шу

Шера тӀеххьарча бетта цӀи гӀалгӀай меттала башх-башха йоалаяь хиннай хьалха дӀабаха́ча тайп-тайпарча тохкамхоша. Царна тӀа а товжаш хӀанзарча тохкамхоша шоашта хетачох нийсагӀа я аьнна массехк тайпара беттай цӀераш яр ГӀалгӀай Мехка дӀа-хьа яьржа лелаеш, вешта аьлча, массехк ханоргаш дар. Царех да, масала, Коазой Ӏийсас оттадаьр, ГӀалгӀай Ӏилман-тохкама институто оттадаьр, СелаӀад тептаро оттадаьр, Мерашканаькъан Султана оттадаьр[1]. 2022 шера ГӀалгӀайчен Мехкдаь распоряженеца официальни дӀачӀоагӀъяьй гӀалгӀай меттала беттай цӀераш[2], уж дукхагӀа вӀаший тарлуш я Мерашканаькъан Султана оттаяьча беттай цӀерашца. Мехка тайп-тайпара йолча организацештеи учрежденештеи хьийхад дӀачӀоагӀъяь йола беттай цӀераш лелае аьнна. Из бахьан долаш ГӀалгӀай Википеде а лаьрхӀад уж лелае.

Шу Автор ЦхьоалагӀча бетта цӀи Официальни тӀаийцар
2001 Коазой Ӏийса Чантар
2018 «СелаӀад» тептар
2021 ГӀалгӀай Ӏилман-тохкама институт Наджгоанцхой бутт
2022 Мерашканаькъан Султан ОагӀой бутт[3]
2022 ОагӀой бутт

Бетта цӀи эрсий меттала «декабрь» я (ингал: December), из хьаяьннай лат: Decembris, Decem яхача бетта цӀерах. Латиний метта «итт» яхилга да из.

СедкъаӀилма

тоаде

ХӀаназарча заман григоре ханорга чу ОагӀой бетта 20-гӀа ди кхаччалца Малх «Змееносец» яхача седкъарче чу латташ хул, ОагӀой бетта 20-гӀча дийнахьа денз — «Ӏаддалхо» чу латт[4][5].

Белгалдаккхар

тоаде

Литература

тоаде
  • Круглый год. Русский земледельческий календарь. — М: «Правда», 1989. ISBN 5-253-00598-6
  • Народный Месяцеслов. — М: «Современник», 1992. ISBN 5-270-01376-2

ТӀатовжмаш

тоаде