Тийрканаькъан Оарцхочун Аьсет

Ти́йрканаькъан Оа́рцхочун А́ьсет (эрс: Теркакиева Эсет Орцхоевна) ― гӀалгӀай йоазонхо, драматург, хоамбоаржабархо, ГӀалгӀай йоазонхой юкъарлон доакъашхо я.

Тийрканаькъан Оарцхо́чун А́ьсет
эрс: Теркакиева Эсет Орцхоевна
Ваь таьрахь	22 саькура 1968(1968-02-22)
Ваь моттиг	ТIой-Юрт, Нохч-ГӀалгӀай АССР
Кхелха таьрахь	10 аьтинга 2022(2022-06-10) (54 шу)
БӀорахол	СССР →  Россе Федераци
Леладу гӀулакх	йоазонхо, драматург, хоамбоаржабархо

Биографи

Дешар

Тирканаькъан Аьсет яьй 1968-ча шера саькура бетта 22-ча дийнахьа ТӀой-Юрта. Цу юртара ишкол чакхъяьккхачул тӀехьагӀа, из Нохч-ГӀалгӀай паччахьалкхен университете деша эттай филологе факультета гӀалгӀай мотти литературеи яхача говзал е́ша. 1991-ча цо из йистеяьккхай.

1986—2000 шерашка Аьсета болх баьб гӀалгӀай мотти литературеи хьехаш ТӀой-Юртарча № 2 йолча юкъерча ишколе. 2000—2001 шерашка Аьсет болх беш хиннай Наьсарерча гимназе, цул тӀехьагӀа цо итт шера болх баьб Малсаганаькъан Тухана цӀерагӀа йолча ГӀалгӀай паччахьалкхен мохктохкама музее.

2012-ча шера денз цо КъТРК «ГӀалгӀайче» редактор йолаш болх баьб.

Кхоллам

1994-ча шера «Ши таьзет» яха пьеса язъяьй Аьсета, цул тӀехьагӀа, 1997-ча шера денз «Сердало», «ГӀалгӀайче», «Наьсарен оаз», «Литературни ГӀалгӀайче» яхача газетийи журналеи оагӀонашка ший прозахи драматургехи латт кхоллама балхаш кепадетта дӀайолаеннай из. Аьсета кепатеха арадаьккха кхо книжка да: «Халкъа белгалонаш» (2004 шу), «Керда хоамаш» (2004 шу), «Хоза кхаъ» (2009 шу). «Халкъа белгалонаш», «Керда хоамаш» яха ши кинашка арадаларца «ДӀахо аьттув балба», аьнна, ловца баккхара хьисапе бола лустам язбаьб гӀалгӀай оазархочо Угарчанаькъан Азмат-Гире. «Хоза кхаъ» яхача кердача кинашканна дешхьалхе язъяьр ва гӀалгӀай йоазонхо Чахканаькъан СаӀид. 2009-ча шера Тийрканаькъан Аьсет юкъеяхай ГӀалгӀай йоазонхой юкъарлонна. Цун кхоллам керттерча даькъе драматургех латт. Цо къахьийгад тайп-тайпара жанраш: комеди, трагеди, драма. «Хоза кхаъ» яхача гуллама юкъеяхай лоархӀаме йола «Хоза кхаъ» яха, цхьан даькъах латта пьеса. Таханарча гӀалгӀай вахаре дола эшамаш, наьха во оамалаш гойта гӀерт драматург ший пьесаца. Турпалхоша леладер а дувцар а гротеска новкъосталца гучадаьккхад. «Керда нускал» яха пьеса шин даькъахи пхе суртахи латт.

Толамаш

• 2006-ча шера цунна еннай сийлен цӀи «ГӀалгӀай Мехка дукха дика хӀамаш карагӀдийна культура болхло»;
• 1998-ча шера дӀайихьача «Дошо къоалам» яхача оазархойи, йоазонхойи, драматургийи республикерча яхье «Драматурги́» номинацех яьккхай кхоалагӀа моттиг;
• 2008-ча шера цу номинацех цо котало яьккхай хьалхара моттиг яккхарца;
• 2011-ча шера дӀайихьача Республикерча драматургически яхье Комеди яхача номинацех яьккхай хьалхара моттиг. • Аьсета еннай М. Шолохова 100 шу дездара сийна майдалг

ТВ проекташ

• «Говзаме дош» яха хьо́кхаче.

Литература

• Евлоева А.М., Мартазанова Х. М. ХӀанзара гӀалгӀай литература / Сост.И.А.Дахкильгов. — Нальчик : Республиканский полиграфкомбинат им. Революции 1905 г., 2011. — 423 с.

ТӀатовжамаш

• Теркакиева Э.О. google (эрс.). НТРК «Ингушетия».