Сага царгаш

Сага царгаш еза кхача бохабеши, боаттӀабеши хьокхабе аьнна. Царг дукхагӀа дентинахи (царга дулх) пульпахи (царга тӀум) уж тӀакхоллача сирахи латт. ХӀара царга ший кепи, царгий мугӀара юкъе къаьстта йола моттиги я, иштта хӀарачун ший нервийи, миайи, лимфай раж а я.

Бага арайоаллаш латта царг:
A: царг
B: дол
C: тӀехк
D: периодонта хоттамаш

ЛерттӀача хьалан тӀехьа сагага 28-32 царг я. Царгаш берийъяраши, даимаяраши хул.

Берий царгаш 20 хул: 8 хьалхашкара царги, 4 къоахки, 8 кхалеи. Царгаш 3 бутт баьннаса зана дез араювла йолалу. 6 шу даьннача хана денз 13 шу даллалца берий царгаш даима йолча царгаш хувцалу.

Даима йолча царгех лоархӀ: 8 хьалхашкара царги, 4 къоахки, 8 премоляри, 8-12 моляри (кхала). Наггахьа совлен йола царгаш а гучаювла (берий а, даимаяраш а)^[1]. Кхетама кхалаш е пхьарцаргаш оалаш йола кхоалагӀа кхалаш цахилар гӀаьххьа лоархӀ, ха мел йода дукхагӀа болча Ӏилманхоша рудименташ я аьнна а увттаю уж, хаттар ше къовсаме дале а.

Царга оттам тоаде

Царгаш е лакхерча мочхала царг-кӀоагий ганашка йоахк, е лохерча мочхала царг-кӀоагий даькъа чу йоахк. Царгаш тайп-тайпарча ондачеи (чӀоагӀача) кӀаьдачеи доакъоех латт. Ондача кӀадех лоархӀ царга сир, царга дулх, цемент, кӀаьдача кӀадех — царга тӀум.

Анатомега йиллача, белгалйоах: царга ботт (долал арахьа дагӀа царга дакъа), царга овла (мочхала кӀоага чу а дагӀаш, долаш хьулдеш дола царга дакъа), царна фоарт (долаш кхоачалуча е сир цементага йодача метте).

Царга буххьерча Ӏурга гӀолла (эрс: апикальное отверстие) царга чухьа эшаш мел йолча хӀаманца царг кхоабаш йола артереши, совлен йола коачал царгагара дӀакхухьа лимфатически сосудаши, царга иннерваци Ӏалашъеш йола нерваши йолх.

Царгий лазараш тоаде

Теркал де доагӀар тоаде

Царга сир сага эггара чӀоагӀагӀа дола кӀада да
Сир оагилгех латтац, энамелобластех хьайоаллаш йола метаболиташ мара яц из.
Кхыдола царга кӀада мо доацаш, эпителиях хьахул сир.

Хьажа иштта тоаде

Белгалдаккхар тоаде

↑ Bodin I, Julin P, Thomsson M (1978) Hyperdontia. I. Frequency and distribution of supernumerary teeth among 21,609 patients. Dentomaxillofac Radiol 7:15-17.

Литература тоаде

Боровский E. В., Гемонов В. В., Копаев Ю. H., Зедгенидзе Г. А., Персиц М. М., Прохончуков А. А., Смольянинов В. М. Зубы // Большая медицинская энциклопедия, 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия. — Т. 8.
Загорский В. А. Частичные съёмные и перекрывающие протезы. — М.: Медицина, 2007. — ISBN 5-225-03919-7.
Гайворонский И. В., Петрова Т. Б. Анатомия зубов человека : учебное пособие. — СПб: ЭЛБИ-СПб, 2005. — 56 с. — ISBN 5-93979-137-9.

ТӀатовжамаш тоаде

Нумерация зубов в стоматологии

[1] Bodin I, Julin P, Thomsson M (1978) Hyperdontia. I. Frequency and distribution of supernumerary teeth among 21,609 patients. Dentomaxillofac Radiol 7:15-17.

[1]