Къарший-балкхарой мотт
(«Къарший-малкхарой мотт» яхачунгара дӀасалостам ба)
Къарший-балкхарой мотт (къарачай-малкъар тил, таулу тил; эрс: Карача́ево-балка́рский язык) — туркий меттаех мотт ба къаршаши балкхароши бувцаш. ХӀанзара цӀи массане тӀаийца я 1950-гӀча шерашкара денз, хьалхагӀа цох оалаш хиннад лоаман-татрий, лоаман-туркий, татрий-джагатай[3].
| Къарший-балкхарой мотт | |
|---|---|
 | |
| Ший цӀи |
къарачай-малкъар тил, таулу тил |
| Паччахьалкхенаш | Эрсече |
| Керттера статус |
 Къарше-Черсече |
| Мотт лебечара дукхал | 305 364 Эрсече (2010[1]) |
| Статус | уязвимый[d][2] |
| Классификаци | |
| ОагӀат | Евразен метташ |
| Йоазув | кириллица (къарший-балкхарой йоазув), диаспораша латиница лелаю |
| Меттай кодаш | |
| ГОСТ 7.75–97 | као 280 |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | krc |
| ISO 639-3 | krc |
| WALS | krc |
| Atlas of the World’s Languages in Danger | 1075 |
| Ethnologue | krc |
| IETF | krc |
| Glottolog | kara1465 |
 Википеди укх меттала | |
Йоазув
тоаде1920-гӀа шерашка кхаччалца Ӏарбий йоазув леладаьд. Хьалхара къарший-малкхарой метта йоазоний йилá ха XVII — XVIII бӀаьшераш да[4].
Латиница дух тӀа а йолаш къарший-малкхарой метта алапат де гӀертар 1880-ча шерашка хиннад. 1924—1939: латиница дух тӀа а йолаш йоазув. 1939-ча шера денз — кириллица[5].
1990-ча шерашка «Юйге игилик» (Üyge Igilik) яхача газетий цхьаццадола арахецараш литиницаца хиннад[6].
ХӀанзара къарший-малкхарой алапат:
| А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Д д | Дж дж | Е е |
| Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ | Л л |
| М м | Н н | Нг нг | О о | П п | Р р | С с | Т т |
| У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ |
| Ы ы | ь | Э э | Ю ю | Я я |
Белгалдаккхар
тоаде- ↑ Перепись-2010
- ↑ Красная книга языков ЮНЕСКО
- ↑ Коряков, 2010.
- ↑ Карачаево-балкарский язык, 2014, оа. 119.
- ↑ Вопросы совершенствования алфавитов тюркских языков СССР. — М., 1972.
- ↑ Архив газеты 'Üyge Igilik' (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 10.12.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 4.03.2016. Архиве диллад 2016 шера тушола 4 дийнахьа.