Аьлбоарз
Кавказера лоам
Аьлбоарз (эрс: Эльбру́с, къар.-малкъ. Минги-Тау, гӀаьб.-чер. Ӏуащхьэмахуэ) — Кавказе багӀа (5642 м. фордал лакхагӀа) стратолелхалоам[5]— эггара лакхагӀа лоаман бухь ба Россе Федераце. Цхьачара Аьлбоарзах эггара лакхагӀа лоаман бухь ба аьнна оал ерригача Европе, амма ишта аьлча нийса хургда нагахьа санна Европани Азени гӀай Керттерча Кавказа довкъа тӀагӀолла до́далга вай хьатӀаэцаш дале (масала, ишта лоархӀ Америке). Цхьабакъда Европе дукхагӀа даьржа да Европани Азени гӀай Кумо-Манычски таьӀа моттига тӀагӀолла до́далга, цудухь ишта лоархӀаш хилча Аьлбоарз Азе багӀ, хӀаьта Европан эггара лакхагӀа бухь ба альпий лоам Монблан. Дунен доакъой эггара лакхагӀа долча бовхьашта юкъехьош ба Аьлбоарз («ВорхӀ бухь»).
| Аьлбоарз | |
|---|---|
| къар.-малкъ. Минги тау | |
 Гумбаши яхача моттигера гуш дола Аьлбоарза куц | |
| Экамаш | |
| Лелхалоаман кеп | Стратолелхалоам |
| Хьахинна мур | 250 - 30 эзар шу |
| ТӀеххьара эккхар | 5120 гаргга шу хьалха |
| ЛакхагӀара моттиг | |
| Йизза лакхал | 5642[3] м |
| Относительни лакхал | 4741 метр[4] |
| Юххьашха саг тӀавалар | Малхбоалера бухь: 1829 шера, Баьцамеа (кӀимарс) 22 дийнахьа, К. Хаширов[1][2] Малхбузера бухь: 1874 шера, Баьцамеа (кӀимарс) 28 дийнахьа, Ф. Гроув, Ф. Гарднер[en], Х. Уокер, П. Кнубел, А. Соттаев |
| БагӀа моттиг | |
| 43°20′45″ с. ш. 42°26′55″ в. д.HGЯO | |
| Паччахьалкхе | |
| Лоамий система | Кавказа лоамаш |
| Дукъ | ОагӀоцара дукъ[d] |
 Медиафайлаш Викиларма чу | |
Белгалдаккхар
тоаде- ↑ По поводу национальности и точного написания имени и фамилии первовосходителя существуют расхождения (Килар/Чилар, Хаширов/Хачиров). Есть версии, что он мог быть кабардинцем (Чилар Хаширов) или карачаевцем, и его правильнее называть Хилар Хачиров. О том, что Хилар Хачиров был карачаевцем см. например Радде Г. И. Кавказский хребет // Живописная Россия. Т. 9. Кавказ, СПб., 1883. С. 142.
- ↑ В книге И. М. Мизиева «Следы на Эльбрусе (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 30.05.2007. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 30.09.2007.» (2000 год) он также приписывается к карачаевским проводникам, но там его имя пишут как Килар.
- ↑ Elbrus, Russia (ингл.). Peakbagger.com. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 6.07.2015.
- ↑ (unspecified title)
- ↑ Elbrus : [англ.] // Global Volcanism Program. — Smithsonian Institution.