ШиӀий

Ши́Ӏи́й (эрс: шииты, Ӏар. شيعة‎, [ши́ӀахӀ] — 1. «наьх тоаба» 2. «цхьан белхан тӀа цхьа уйла йолаш вӀашагӀкхийтта́ нах») — Мухьаммад Пайхамар, Даьлера салоти салам-моаршил хилда цунна, дӀаваьнначул тӀехьагӀа цун даь-веший воӀ, найца, асхьаб хинна Турпал-Ӏаьлеи цун тӀехьенах бола нахи мара дингахьа а, Ӏаьдалгахьа а хьалхабаьнна хила йиш яц аьнна хеташ болча наьх никъ. ШиӀий аьлча дукхагӀа ловшбараш шийтта имам къоабалвеш бола шиӀий ба шиӀийшта юкъе уж эггара дукхагӀа боландаь, хӀаьта уж дукхагӀа ХӀиране, ГӀозлой мехка, Бахрейне, Ираке, Ливане бахаш ба. Иштта шиӀийл Йамане, Афганистане, Туркий мехка, Шаьме, Кувейте, Пакистане, ОАЭ, Таджикистане а да даьржа.

Тархьар

Даьла элча, ﷺ, дӀаваьнначул тӀехьагӀа цун тӀехьа хали́фат мала Мадинатера нах кхьа тоабах бекъабеннаб:

1. Элчан цӀен тӀара болча на́ха́ хеташ хиннад из доал Пайхамара, ﷺ, цӀен кхоачарагӀа болча нахага хила деза аьнна. Цу тайпара уйла йолчарех хиннаб, масала, Пайхамара, ﷺ, даь-воша Ӏаббас, Цун, ﷺ, даь-веший воӀ Ӏалий ибн Абу ТӀалиб, аль-Фадл ибн Ӏаббас, аз-Зубайр ибн аль-Ӏаввам.
2. Мадинате хьалха денз баьхача, Маккара бусалба нах Мадинате хьалбехка́ча хана цига кӀала баьха́хиннаболча на́ха́ — Ансарашта — хеташ хиннад из доал шоашка хила деза аьнна, Мадинатен дай шоай лоархӀандаь, мухӀажираш хьатӀаийца́раш уж хиннандаь.
3. МухӀажираша кхычара мо́ «доал тхога хиланза даргдац» оалаш хиннадац, хӀаьта юххера хали́фаталла мухӀажирех хинна Абу Бакр ас-Сиддикъ оттаваь хиннав.