Проект:КъамаьлӀоморг

Проект:КъамаьлIоморг» яхачунгара дӀасалостам ба)

КъамаьлӀоморг (эрс: Разговорник) — гӀалгӀай мотт ховш боацача (е дика ховш боацача) наха́ хетаяь йола вики-проект я, укх ма́заоагӀона чу а, иштта кхычахьа а, из мотт лелабе аттагӀа хургдолаш.

Теркалде: къовлоргаш чу «(...)» йоалаяьй кхалсагага е шиннел дукхагӀа болча нахага оалача хана лелаю хандешай формаш (масала, «йийрза», «дийрза», «йойла», «долда», иштта кхы а.).

Моаршал хаттар • Приветствие

Приветствие Моаршал хаттар Жоп луш В ответ
Ассаламу Алейкум! Ассаламу Алейкум! Ва алейкум ассалам! Ва алейкум ассалам!
Здравствуй! Моаршал да хьога! Моаршалца вахалва (яхийла)!
Машарца вахалва (яхийла)!
Живи со здоровьем!
Живи с миром!
Здравствуйте! Моаршал да шуга! Моаршалца дахалда!
Машарца дахалда!
Живи со здоровьем!
Живи с миром!
Доброго утра тебе/вам Ӏуйре дика хийла хьа/шун! Хьа/шун а хийла (Ӏуйре) дика! И тебе/вам доброго (утра)
Доброго дня тебе/вам Ди дика хилда хьа/шун! Хьа/шун а хилда (ди) дика! И тебе/вам доброго (дня)
Доброго вечера тебе/вам Сайре дика хийла хьа/шун! Хьа/шун а хийла (сайре) дика! И тебе/вам доброго (вечера)
Доброй ночи тебе/вам (только при прощании) Бийса даькъала хийла хьа/шун! Хьа/шун а хийла (бийса) даькъала! И тебе/вам доброго (вечера)
Добро пожаловать!
(к мужчине)
Марша воагӀалва! Моаршал лолда Дала
Добро пожаловать!
(к женщине)
Марша йоагӀийла! Моаршал лолда Дала
Добро пожаловать!
(к двум и более)
Марша доагӀалда! Моаршал лолда Дала

Шун тӀа • За столом

Бисмал Ӏодеша Прочти «БисмиллахӀ»
(Почетное предложение начать трапезу с Именем Аллаха)
ГӀоза юийла/дуалда! Приятного аппетита!
Алхьам Ӏодеша! Прочти «АлхьамдулиллахӀ»
(Почетное предложение завершить трапезу с восхвалением (благодарением) Аллаха)
Йиачох сагӀа хилда! Диссачох беркат хилда! Пусть милостыней будет съеденное! Пусть благословенным будет оставшееся!

Даькъалдувцар • Поздравление

• МоллагӀча цӀайца саг даькъалвувцаш иштта оал: «Аз даькъала вувц хьо фунаьхкдаьча цӀайца (денца)!»
• Поздравляя человека с каким-либо праздником говорят так: «Я поздравляю тебя с таким-то праздником (днём)!»

Ваь ди • День рождения

Дала даькъала волва (йойла) хьо!
Дала даькъала долда хьо ваь (яь) ди!
Пусть Всевышний сделает тебя счастливым (счастливой) !
Пусть Всевышний сделает счастливым день твоего рождения!
Дала даькъала долда шо!
Дала даькъала долда шо даь ди!
Пусть Всевышний сделает вас счастливыми!
Пусть Всевышний сделает счастливым день вашего рождения!

Бер дар даькъалдувцар / Поздравление в связи с рождением ребёнка

Дала даькъала волва из!
ВорхӀ веший воша хилва цох!
Пусть Всевышний сделает его счастливым!
Пусть будет он братом семерых братьев!
Дала даькъала йойла из!
ВорхӀ веший йиша хийла цох!
Пусть Всевышний сделает её счастливой!
Пусть будет она сестрой семерых братьев!

Мархаш • Праздник окончания поста

Марха къоабала хилда шун! Хьийга хало Дала маьлехьа язйойла! Дехка а даста а, ер ха, ди маьрша доагӀалда вайна! Да будет принят ваш пост!
Пусть Всевышний запишет воздаяние за испытанные трудности! Возможность поститься, это время и этот день, пусть с миром (свободно) к нам вновь возвратятся!
Къахетаме волча Дала къоабалдаь дӀаэцалда тхогара а шугара а! Пусть Всевышний Милостивый примет от нас и от вас!

ГӀурбаш • Праздник жертвоприношения

• ГӀурба къоабала хилда шун!
• Дала къоабала долда шун гӀурба!
• Да будет принят ваше жертвоприношение!
• Пусть Всевышний примет ваше жертвоприношение!
Къахетаме волча Дала къоабалдаь дӀаэцалда тхогара а шугара а! Пусть Всевышний Милостивый примет от нас и от вас!


Ловца • Пожелание

Наькъахочунна • Путнику

• Дикача наькъа тӀа хилва (хийла) хьо!
• Никъ дика хилба хьа!
• Дала дикача наькъа тӀа волва (йойла) хьо!
• Да пребудешь ты на добром пути!
• Пусть твой путь будет добрым!
• Пусть Всевышний сделает твой путь добрым!
• Дикача наькъа тӀа хилда шо!
• Никъ дика хилба шун!
• Дала дикача наькъа тӀа долда шо!
• Да пребудете вы на добром пути!
• Пусть ваш путь будет добрым!
• Пусть Всевышний сделает ваш путь добрым!

Хьажол даьчунна • Паломнику

Дала къоабала долда хьа (шун) хьажол Пусть Всевышний примет твоё (ваше) паломничество!
Дала къоабала долда хьа (шун) Ӏумрат Пусть Всевышний примет твою (вашу) умру (малое паломничество)!

Унахочунна • Больному

Моаршал хилда хьона/шоана! Здоровья тебе/вам!
Моаршал хилда цунна/царна! Здоровья ему/ей/им!
Дала моаршал лулда хьона! Пусть Всевышний одарит тебя здоровьем!
Дала моаршал лулда цунна/царна! Пусть Всевышний одарит его/её/их здоровьем!

Кодам • Соболезнование

Да́ла къахе́там бо́лба цох/ца́рех! Пусть Всевышний смилостивится над ним (ней) / ними!
Да́ла гешт до́лда цунна/ца́рна! Пусть Всевышний простит его (её) / их!
Вийрза́ (Йийрза́) моттиг Да́ла да́ькъала йо́йла цун! Пусть место его (её), куда ушёл он (ушла она), Всевышний сделает счастливым!
Бийрза́ моттиг Да́ла да́ькъала йо́йла цар!
(о двух и более)
Пусть место их, куда ушли они, Всевышний сделает счастливым!
Да́ла Ялсамален совгӀат лулда цунна!
(о ребёнке)
Пусть место её, куда ушла она, Всевышний сделает счастливым!
Да́ла иман сабр лулда шоана! Пусть Всевышний дарует вам иман и терпение!

Белгалдаккхар