Коа тӀара бугӀа (эрс: Домашний бык) — муӀаш-хара дийнатий дезалах дола нух хьекхаду барг-шолха хьайба.

Коа тӀара бугӀа
Ӏилман классификаци
Дунен къамашта юкъера Ӏилман цӀи
Bos taurus taurus
Linnaeus, 1758

Коа тӀара бугӀаш курша доккхийча хьайбаех лоархӀаш я. Дулхи, шуреи, цӀокеи даккхара духьа леладу уж. Царех дехка́ долча хьайбаех етт оал (цхьоален таьрахье легадеш хилча «Ӏатт» яха овла хул: Ӏатта, Ӏатто, Ӏаттаца, Ӏаттах, иштта дӀ., хӀаьта дукхален таьрахье — доахан да). Кхийнача маӀачарех бугӀаш оал, зӀамагӀчарех — Ӏаса (Ӏаьсий) е Ӏасилг (Ӏасилгаш) оал, деӀа долча маӀача дийнатах — уст (дукхален таьрахье — шерч) оал. Ши шу даьнна долчарех шинар оал. Духьарг оал пхаьрдаьча (пхоара долча) шинарах. Шера да́къа чакхдаьлча пхаьра ца хиннача шинарах а, иштта, кхоъ е дукхагӀа бутт баьлча пхаьра ца хиннача Ӏаттах а (йисте бугӀа йоллашше) Ӏаьхара етт оал. Пхоарал 9 бетта хул.

Литература

тоаде