Йовлой Шахьбота Сулумбик
Йовлой Шахьбота Сулумбик (эрс: Евлоев Суламбек Шахботович) — бусулба дийша саг.
| Йовлой Шахьбота Сулумбик | |
|---|---|
 | |
| Ди | Ислам |
| Ваь таьрахь | 26 маьцхали 1937 |
| Ваь моттиг | Буро |
| Венна таьрахь | 14 саькура 2008 (70 шу) |
| Венна моттиг | Ӏаьлий-Юрт |
| Пачччахьалкхе |
 СССР →  Россе Федераци |
| Цул хьалха хиннараш | хьалхагӀа из должность хиннаяц |
| СовгӀаташ |
 |
| Да | Йовлой Шовхьала Шахьбот |
| Сесаг | Ӏарчакханаькъан Угурхан |
| Бераш |
Лида Улан (Махьмад–Гири) Азамат–Гири Лейла Лемка Марем Мухьмад Мухьмад–Башир Мухьмад–Ӏаьла. |
Вахар
тоадеБерал
тоадеВаьв 1937 шера Мяцхали 24 дийнахьа Буро тӀа. Суламбика да́ — Йовлой Шовхьала Шахьбот молла хиннав, Буро тӀарча бусулба наьха тхьамада а хиннав. Цо ший воӀ Суламбик бусулба дин чухьа кхеваьв. Суламбика даь-даь-да — Йовлой Мовсар-Хьажа, (1841—1919 шш.) хьехам ийца хиннав цӀихеза волча шейх Кунта-Хьажийгара. Макка хьажол де ваха хиннав XIX бӀаьшера шоллагӀча даькъе. БӀорахой тӀема доакъашхо хиннав, иштта 78 шу даьнна волча хана кхелхав Эккаж-Юрта моастагӀий юхатохаш[1].
1944 шера Саькура 23 дийнахьа мехках даьккхача дерригача гӀалгӀай къамаца 6 шу даьнна Суламбик а ГӀазакхстане Ӏовигав. Берали ондарг волаш хинна хаи Суламбика Карагандински областа Балха́ш яхача пхье дӀадихьад. Цига юкъера дешар тӀехдика чакхдаьккхад, амма дошо майдилг еннаяц Суламбика́, Ӏодахийтача къамах из воландаь[1].
Дешар
тоадеГӀазакхстанера 1959 шера цӀакхаьчача Сулумбик деша эттав Буро тӀарча Лоаман-металлурге институте. 1965 шера цу чу тӀехдика а де́шаш чакхдаьккхад цо дешар «Электромеханика» яхача факультете. ТӀехьагӀа 1983 шера 46 шу даьннача хана из деша эттав Ленинградерча паччахьалкхен хьехархой институте малхбоален факультете «Ӏарбий мотти литературеи» яхача специальностах. Толамца цига дешар чакх а даьккха Йовлой Суламбик ший дешар дӀахо дӀадихьад цӀихеза гӀалгӀай бусулба дийша саг хиннача Оздой Мухьмад волча. Цига ийцад цо бусулба Ӏилмеи дешари[1].
Къахьегама никъ
тоадеСуламбик болх бе волавеннав 1961 шера Ӏаьлий-Юртарча юкъерча ишколе хьехархо а волаш, из болх баьб цо 1963 шу кхаччалца. 1962 шера денз 1972 шу кхаччалца болх баьб Наьсаре «Ӏоахаранаькъан ГӀапура цӀерагӀа йолча Электроинструмент» яхача заводе. Дукха ца говш цкъарчоа отдела хьаким хиннав цох, тӀаккха завода керттера энергетик а волаш оттаваьв. Укхаза Йовлой Суламбика ше вӀашагӀъеллай керда станок, из бахьан долаш 1967 шера СССР министрий совета чу йолча Кхолламийи керда хьаделлача хӀамайи гӀулакхех йолча комитето цунна деннад автора бокъонах дола тешал. 1972 шера денз болх баьб «Чечингавтодора» Наькъа урхале, 1989 шера денз 1994 шу кхаччалца — Наьсарерча Бусулба институте проректор хиннав[2].
Валар
тоадеСулумбик-молла веннав Ӏаьлий-Юрта 2008 шера Саькура 14 дийнахьа.
Белгалдаьккхар
тоаде- ↑ 1,0 1,1 1,2 М. Барахоев, 2010.
- ↑ Джабраил Алмазов. «Сын народа Евлоев Сулумбек Молла». «Ингушетия». ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 16.02.2018.
ТӀатовжамаш
тоаде- Муслим Барахоев. Жизнь, как чудесный факел // газета «Северный Кавказ». — 2010. — 18 мая дийнахьа. Архиве диллад 2019 шера маьтсела 9 дийнахьа.
- «Сын народа Евлоев Сулумбек Молла» — специальный репортаж телеканала «Ингушетия» на YouTube