Лаьттан Юкъера форд: оагӀон эршашта юкъера башхало

Чулоацам дӀабаьккхаб Чулоацам тӀатехаб
Хувцамах лаьца хӀама яздаьдац
МугӀ 25:
ЦӀи ({{lang-el|Μεσόγειος Θάλασσα}}, {{lang-la|Mare Mediterraneum}} — [[Суша|Лаьттан]] юкъера форд) эггара хьалхагӀа юкъе йоалаяр [[Античность|шира]] йозонхо ва [[Гай Юлий Солин]] яхаш вола. Цун ханарча наьх кхетамга хьежжа тиллай цо из, хӀана аьлча шира [[Европа|европайи]] [[Северная Африка|гӀинбухерча африкайи]] [[Цивилизация|цивилизацеш]] къаьстта цу форда [[Водосборный бассейн|бассейна]] йисте айттай. Тархьарца хьабоагӀаш юкъфорда цӀераш башх-башха хиннай. Хьо́кхам́а, [[Карфаген (государство)|карфагенхоша]] «[[Сирия|Ша́ьма]] форд» я́ха́д цунах, тӀаккха тӀехьагӀарча [[Римская империя|румаша]] ''Mare Nostrum'' (Тха форд), иштта цкъаза ''Mare Internum'' (Чура форд) яха цӀераш я́ха́й.
 
Ширача [[Сирийцы|ша́ьма]] йоазонашка а, [[Финикийский язык|финикий]] багахбувцама чу а, жугтий [[Библия|Библи]] чу а цун цӀи эггара хьалха «Сийлахь-Боккха форд» аьнна я ({{lang-he|הַיָּם הַגָּדוֹל}}, Ха-Ям Ха-Гадол, [[Книга Чисел|ДагаргащДагаргаш]] 34:6,7; [[Книга Иисуса Навина|Ӏийса Навин]] 1:4, 9:1, 15:47; [[Книга пророка Иезекииля|Иезекииль]] 47:10,15,20) е «Форд» аьнна я ([[Книга Царей|I ЦариПаччахьий]] 5:9; диста [[Первая книга Маккавейская|I Макк.]] 14:34, 15:11); цхьабакъда иштта «ТӀеххьара форд» ({{lang-he|הַיָּם הָאַחֲרוֹן}}) яха цӀи а хиннай. Из-за своего расположения на западном побережье [[Великая Сирия|ВеликойЙоккхача СирииШаьмен]] илие [[Святая земляЗемля|СвятойСупача ЗемлиЛаьттан]] иногдамалхбузерча переводилосьберда кактӀа алар бахьан долаш цкъаза «ЗападноеМалхбузера морефорда» аьнна таржам деш хиннад цунна ([[Второзаконие]] 11:24; [[Книга пророка Иоиля|Иоиль]] 2:20). Другим названием было «Море [[Филистимляне|филистимлян]]» ({{lang-he|יָם פְּלִשְׁתִּים}}, [[Книга Исход|Исход]] 23:31) по названию народа, населявшего большую часть его берега рядом с израилитами. Море также называется «Великим морем» ([[Среднеанглийский язык|среднеангл.]] ''Grete See'') в {{iw|Главный Пролог|«Главном Прологе»|en|General Prologue}} ({{lang-en|General Prologue}}) [[Чосер, Джефри|Джефри Чосера]]. На [[Османский язык|османско-турецком языке]] оно также называлось ''Bahr-i Sefid'', «Чистое белое море».
 
В [[Еврейские языки|иврите]] оно называется ''HaYam HaTikhon'' ({{lang-he|הַיָּם הַתִּיכוֹן}}), «Среднее море», отражая названия моря в древнегреческом (''Mesogeios''), латинском (''Mare internum''), немецком (''Mittelmeer'') и современных европейских и ближневосточных языках (''Mediterranean'' и т. д.).
 
Также в [[Арабский язык|арабскомӀарбий меттала]] оно известно как ''{{transl|ar|ALA|alАль-BaḥrБахьр [alаль-AbyaḍАбъядз] alаль-MutawassiṭМутавасситӀ}}'' ({{lang-ar|البحر [الأبيض] المتوسط}}), «[КӀай] Юкъера форд», тогдааьнна какбовзаш вба, исламскойхӀаьта ииз староарабскойдоацаш литературебусалбеи онокъаьнарча упоминаетсяӀарбийи каклитературе ''{{transl|ar|ALA|BaḥrБахьр alар-RūmРу́м}}'' ({{lang-ar|بحر الروم}}), е «[[Византия|Румий]] форд» аьнна оалаш ба<ref>напримермасала, в [[s:Сад ученых (Абу Дауд; Языков)/фрагменты]], абзац 1</ref>.
 
В [[Турецкий язык|турецкомТуркий языкеметтала]] оно известно как ''Akdeniz'', аьнна цӀи йоахаш ба — «БелоеКӀай морефорд», «ЗападноеМалхбузера морефорд», такхӀана какаьлса утуркаша туроккӀай белый цветбос (''ak'') означалмалхбузе западбелгалйоаккхаш лелабаьб<ref>Озхан ОзтюркОзтюрка утверждаетхьаяхачох, чтокъаьнарча втуркий древнетурецкомметтала ''ak'' такжеяхачун означаетмаӀан а «западмалхбузе» хиннад — {{книга |ссылка = https://web.archive.org/web/20120915062836/http://www.karalahana.com/makaleler/kitap/pontus-antik-cagdan-gunumuze-karadeniz-etnik-siyasi-tarihi.htm |заглавие = Pontus: Antikçağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi|место = Ankara |год = 2011 |страницы = 5—9 |язык = tr}}</ref>.
 
== Тетис ==